Radyoterapi Yan Etkileri
Radyoterapi Yan Etkileri; Radyoterapi, iyonizan radyasyonun tedavi maksatlı olarak uygulanmasıdır. Radyoterapide amaç kanserli olan vücut hücrelerini yok etmektir. Radyoterapi uygulanırken kanserli hücrelerin yanı sıra sağlıklı, normal hücreler de etki altında kalır. Her hastaya göre etkilenen sağlıklı hücreler ve şekli farklı farklı olabilir.
Radyoterapi esnasında her zaman sağlıklı hücreler etkilenir diyemeyiz, bazı zamanlarda yan etki olmaz ve hasta etkilenmez. Radyoterapi ile tedaviye başlamadan önce doktor siz tedavi sırası ve sonrasında meydana gelebilecek yan etkileri anlatır. Böylece daha sonra olacak sorunlara karşı hazırlıklık olursunuz.
Radyoterapi Yan Etkileri Nelere Bağlıdır?
Radyoterapi yan etkisi, tedavi alanının genişliğine ve lokalizasyonuna bağlıdır. Tedavi alanı ve tedavi alanının için de bulunan kritik organın sayısı ve hacmi arttıkça komplikasyon olma riski de artar.
Radyoterapinin uygulanacak günlük toplam doz miktarına bağlıdır. Doz arttıkça yan etki riskleri de artar.
Radyoterapi uygulanan bireyin yaşı ve genel sağlık durumu, başka hastalıklarının olup olmaması.
Radyoterapi tedavisindeki kalite. Yani kullanılan cihazların doğru seçimi, tedavi süresinin doğru şekilde planlaması, tedavi süresinin takibi.
Radyoterapi uygulaması seanslar halinde uygulanır ki olası yan etkiler mümkün olduğunca azaltılsın.
Genel olarak haftada beş gün uygulanır, diğer iki gün ise sağlıklı hücrelerin dinlenmesi istenir.
Radyoterapide sağlıklı hücreleri korumak ve yan etkileri azaltmak için kurşun koruma blokları kullanılır. Genel olarak yan etkiler ilk zamanlarda değil ilerleyen zamanlarda kendisini gösterir.
Radyoterapi Yan Etkileri Nelerdir?- Kan yapıcı sistemin ürettiği hücreler etkilenir.
- Kan hücrelerinden olan alyuvarlar (Eritrositler) sayı bakımından azalabilir. Bu nedenle hastada yorgunluk, halsizlik, bitkinlik olur. Bunun için kan nakli veya kan yapımını artırıcı ilaçlar kullanılabilir.
- Kan hücrelerinden olan akyuvarlar (Lökositler) sayı bakımından en fazla azalma riski olandır. Lökosit azalınca vücut direnci düşer, enfeksiyonlara karşı daha duyarlı olursunuz, yüksek ateş oluşabilir. Lökosit sayısında azalma olduğu zaman radyoterapi tedavisine belirli bir süre ara verilmelidir. Bu esnada doktor önerisi ile ilaçlar kullanılır.
- Trombositlerde nadiren de olsa azalma olabilir. Buna bağlı olarak ciltte noktacıklar ya da çürüme tarzı görüntüler, ufak kanamalar oluşabilir.
- Güneş yanığı tarzında ciltte hassas olan bölümlerde (Koltuk altı, boyun gibi) meydana gelen yanıklar oluşabilir. Tedavi bittikten 2-4 hafta aralığında bu yanıklar geçebilir.
- Dişlerde çürümeye neden olabilir.
- Ağız içinde bazı yaralar meydana gelebilir.
- Tükürük bezi üretiminde azalma meydana gelebilir.
- Yutma güçlüğü, ağızda kuruluk ve yemek yerken çiğnemede zorluklar meydana gelebilir.
- İştahta azalma, kayıp meydana gelebilir. Bu nedenle kilo kaybı yaşanır. Hızlı kilo kaybı vücut direncini azaltır.
- Eğer ses tellerinin bulunduğu kısma uygulanır ise; seste boğuklaşma ya da tamamen ses kısılması olur.
- Saçlarda ve vücudun diğer yerlerinde olan kıllar dökülür.
- Nefes darlığı ve geçici öksürük meydana gelir.
- Midede bulantı ve bunun neticesi de kusma olur.
- İshal olma olasılığı fazladır.
- İdrar yapma esnasında aşırı ağrı hissi meydana gelir.
Radyoterapi sonrası vücutta meydana gelen en ufak bir değişimde dahi hemen doktora başvurmak gerekir. Bazı hastalar meydana gelen yan etkileri kanser hastalığının arttığı yolunda etki olarak düşünür. Bu da hastanın tedaviye olan inancını azaltır ve psikolojik olarak hastayı fazla etkiler. Fakat en başından bu yan etkiler bilinmeli, doktorlar hastaları bilinçlendirilmelidir. Bu yan etkileri bilmek tedavi sürecinin daha başarılı olmasını sağlar.
20.01.2024 00:56:42
Radyoterapi Yan Etkileri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|